«جشنواره فیلم کودک» رویدادی سینمایی با قدمت از سال ۱۳۶۱ تا امروز است که تاکنون ۳۵ دوره برگزار شده؛ میزبان اصلی آن شهر اصفهان بوده و در برهههایی تهران، همدان و کرمان نیز میزبانی کردهاند. این صفحه، مروری خلاصه اما منظم بر تاریخچه، تغییرات ساختاری، برنامههای توسعه و رویدادهای ویژه جشنواره است. فهرست: ۱) تاریخچه و شهرهای میزبان ۲) برگزاری در دوران کرونا (دورههای ۳۳ و ۳۴) ۳) تقویم زمانی برگزاری در ماههای مختلف ۴) بخشها و جوایز جدید از دوره ۳۲ ۵) المپیاد فیلمسازی نوجوانان ۶) کتابخانه ویدیویی و بازار بینالمللی ۷) وبسری و کمیته تحلیل اقتصادی آثار ۸) پنلهای تخصصی تولید مشترک ۹) اکران همزمان و داوری کودکان و نوجوانان ۱۰) چالشهای «من: نقش اول» و «#بهنظرمن» ۱۱) سینماسیار در مناطق کمبرخوردار پرسشهای متداول ۱) تاریخچه و شهرهای میزبان جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان از سال ۱۳۶۱ تاکنون ۳۵ دوره برگزار شده است: اصفهان: ۲۱ دوره تهران: ۶ دوره همدان: ۵ دوره کرمان: ۱ دوره رویکرد جشنواره از دوره سیودوم با تمرکز بر نسل دیجیتال («دیجیتالنِیتیو») متحول شد؛ هدف، بازطراحی تعامل با مخاطب و نگاه تازه به سیاستگذاریها بود. ۲) برگزاری در دوران کرونا (دورههای ۳۳ و ۳۴) تحت تأثیر پاندمی کووید-۱۹، دورههای ۳۳ و ۳۴ بهصورت همزمان در تهران و اصفهان و در قالب مجازی برگزار شد. در این دورهها، تنها فیلمهای بلند سینمایی با رعایت پروتکلهای بهداشتی در یک سالن در هر دو شهر به نمایش درآمدند. ۳) تقویم زمانی برگزاری در ماههای مختلف در ۳۵ دوره گذشته، تاریخ برگزاری در ماههای سال چنین توزیع شده است: مهر: ۱۹ دوره بهمن: ۶ دوره آبان: ۳ دوره شهریور: ۳ دوره تیر: ۲ دوره اردیبهشت: ۱ دوره مرداد: ۱ دوره ۴) بخشها و جوایز جدید از دوره ۳۲ با هدف سازگاری با نسل جدید مخاطبان و نگاه توسعهای، از دوره ۳۲ چهار بخش تازه به مقررات افزوده شد که جوایز زیر را نیز بههمراه داشت: بهترین فیلم از منظر نوآوری و کار خلاقه بهترین فیلم از منظر کسبوکار (خلق ارزش اقتصادی در صنایع مجاور) بهترین فیلم از منظر پیوست فرهنگی (ظرفیت گسترش به صنایع مجاور) توجه ویژه به آثار وبسری (تولید محتوای بومی فضای مجازی) این تغییرات امکان نگاه کسبوکاری به آثار کودک و نوجوان را پررنگتر کرد و ورود نسل جدید فیلمسازان و خلق ثروت در این حوزه را هدف گرفت. همچنین در دوره ۳۳، جایزهٔ ویژهٔ «کرونا روایت» به یکی از فیلمهای برگزیده اختصاص یافت. ۵) المپیاد فیلمسازی نوجوانان المپیاد فیلمسازی با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی و انجمن سینمای جوانان ایران همزمان با جشنواره برگزار میشود. در دوره چهارم، علاوه بر هدف همیشگی کشف استعدادهای نوجوان، دو بخش «ایده» و «فیلم» نیز افزوده شد و کارگاهها بهصورت برخط برگزار گردید. ۶) کتابخانه ویدیویی و بازار بینالمللی برای افزایش سهم بازار و عرضهٔ آثار ایرانی کودک و نوجوان، در دوره ۳۲ «کتابخانه ویدیویی» با بیش از ۲۵۰ اثر راهاندازی شد. در دوره ۳۳، با توجه به شرایط کرونایی، این عدد به بیش از ۴۰۰ فیلم رسید و با همکاری نهادهای مختلف گردآوری شد. حضور خریداران بینالمللی نیز بهصورت برخط دنبال شد. ۷) وبسری و کمیته تحلیل اقتصادی آثار با توجه به بازارهای نو و تحول صنعت تصویر، بخش وبسری به جشنواره اضافه شد. همچنین «کمیته تحلیل اقتصادی فیلمهای بخش سینمای ایران» بهصورت غیرعمومی و در چند نشست تخصصی، ظرفیتهای اقتصادی هر اثر را بررسی کرد و نتایج را به دبیرخانه ارائه داد. ۸) پنلهای تخصصی تولید مشترک تولید مشترک یکی از سیاستهای مهم بینالمللی سینمای ایران است. جشنواره با برگزاری پنلهای تخصصی در دوره ۳۲ و وبینارهای برخط در دوره ۳۳ (با حضور کارشناسانی از ایران، هند، صربستان، ارمنستان و پاکستان) به تبادل تجربه و تقویت همکاریها کمک کرد. ۹) اکران همزمان و داوری کودکان و نوجوانان مطابق رویکرد توسعه فرهنگی، همزمان با برگزاری جشنواره در اصفهان، در سال ۱۳۹۸ (۳۱ مرداد تا ۴ شهریور) اکران همزمان ۱۰ فیلم بخش اصلی در استانهای مختلف انجام شد و داوری در هر استان توسط کودکان و نوجوانان صورت گرفت. در دوره ۳۳، اکران آثار و داوریها بهصورت مجازی انجام شد. ۱۰) چالشهای «من: نقش اول» و «#بهنظرمن» دو چالش تعاملی با مشارکت گستردهٔ گروههای سنی ۵ تا ۱۵ سال (و تا ۱۷ سال) برگزار شد: من: نقش اول — بازنشر سکانسهایی از فیلمهای منتخب دورههای گذشته برای تعامل مخاطبان #بهنظرمن — دعوت از کودکان و نوجوانان برای بیان نظر دربارهٔ فیلمهای پلتفرمها در قالب متن یا ویدئو ۱۱) سینماسیار در مناطق کمبرخوردار بهمنظور دسترسی عادلانه، در دوره ۳۲ با همکاری انجمن سینمای جوانان ایران و سینماسیار، ۵ فیلم خاطرهانگیز کودک و نوجوان در ۲۶ استان، ۱۷۹ روستا و چند مؤسسه خیریه و بیمارستان کودک به نمایش درآمد و با استقبال پرشور مواجه شد. پرسشهای متداول چرا از دوره ۳۲ رویکرد جشنواره تغییر کرد؟ برای همسویی با نسل تازهٔ مخاطبان که «دیجیتالنِیتیو» هستند و تقویت مسیرهای نوآورانه، اقتصادی و تعاملی در حوزه کودک و نوجوان. بخشهای جدید چه مزایایی ایجاد کردند؟ علاوه بر جنبههای هنری، به نوآوری، کسبوکار و پیوست فرهنگی توجه شد و مسیر ورود به بازارهای مجاور (کالا/بازی/وبسری) هموارتر گردید. کتابخانه ویدیویی چه کمکی به آثار میکند؟ یک ویترین متمرکز برای معرفی و فروش آثار به خریداران داخلی و بینالمللی است و دسترسی را ساده میکند.